سرای ابزار

چسب آکواریوم یا چسب سیلیکون گونه‌ای از چسب‌های مایع است که بیشتر به منظور درزگیری و آب‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این چسب‌ها از مواد پلیمری تولید می‌شوند و برای استفادۀ راحت‌تر از آنها داخل تیوب‌های فشاری به فروش می‌رسند.

این چسب‌ها در برابر نفوذ آب، رطوبت، دما، صدا و … مقاوم است و به همین دلیل در گذشته بیشتر برای ساخت آکواریوم‌ از آن‌ها استفاده می‌شد. به همین جهت است که اسم این دسته از چسب‌ها را آکواریوم نیز می‌نامند و این بدین معناست که تفاوت خاصی وجود ندارد.

با توجه به ویژگی‌هایی که برای این چسب گفته شد، می‌توان از آنها در موارد دیگری هم استفاده کرد.

از جمله برای درزگیری شیشه‌های ساختمان، کار گذاشتن سینک و روشویی، کنارۀ کاشی‌های ساختمانی و … می‌توان از این چسب‌ کمک گرفت.

چسب سیلیکون چیست؟

این چسب گونه‌ای از چسب‌های شیمیایی است که به روش پلیمری و از ترکیب مواد آلی ساخته می‌شود.

دو عنصر قالب در این چسب‌ها سیلیکون و اکسیژن است؛ که به آن مقاومت بالایی در برابر تغییرات دمایی و نفوذ رطوبت می‌بخشد.

ضمن اینکه باعث می‌شود از نظر ساختار مولکولی نیز بافتی محکم داشته باشد. این ویژگی‌ها باعث تقویت استحکام و ثبات این چسب‌ می‌شود و در نتیجه از آن می‌توان برای چسباندن تمامی سطوح استفاده کرد.

ویژگی‌های چسب آکواریوم 

دلیل معروف بودن این چسب‌ها و استفاده‌های زیادی که از این چسب‌ها می‌شود، ویژگی‌های منحصر به فرد آن است.

برخی از مهمترین ویژگی‌های این چسب‌ها خواهیم پرداخت:

۱٫ مقاومت بالا در برابر دما و تغییرات دمایی

از ویژگی‌های مهم این چسب‌ها می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر تغییرات دمایی اشاره کرد. ویژگی ممتازی که استفاده از این نوع چسب‌ را در صنعت بیشتر می‌کند.

بهترین دما برای استفاده از این چسب‌ها بین مثبت پنج تا مثبت چهل درجه سانتیگراد است.

اما از این چسب‌ می‌توانید در دمای منفی هفتاد و پنج درجۀ سانتیگراد تا دمای مثبت دویست درجۀ سانتیگراد نیز استفاده کنید.

حتی امروزه گونه‌ای از این چسب‌ها قابلیت استفاده تا دمای سیصد درجه سانتیگراد را نیز دارد؛ که به آن چسب نسوز گفته می‌شود. مقاومت این چسب‌ها در برابر تغییرات دمایی باعث افزایش کارایی این چسب‌ها در مصارف صنعتی شده است.

۲٫ حالت کشسانی چسب آکواریوم

بافت این نوع از چسب‌های صنعتی حالتی ژله‌مانند دارد؛ که به آن قدرت کشسانی و حالت کششی ویژه‌ای می‌بخشد.

برای آسان‌سازی طریقۀ استفاده، این چسب‌ها را اغلب در لوله‌های تفنگی یا فشاری به فروش می‌رسانند.

به طوری که در هنگام استفاده می‌توان با کمی فشار چسب را از لولۀ تزریق به سطوح مورد نظر تزریق کرد. حالت کشسانی چسب نیز به این روند کمک می‌کند.

۳٫ مقاومت بالا در برابر رطوبت و نفوذ آب

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم چسب های آکواریوم ، مقاومت بالای آن در برابر نفوذ آب و رطوبت است.

به همین دلیل است که از این چسب‌ در ساخت سیلیکون نیز استفاده می‌شود.

با این حال مهم‌ترین استفاده‌های صنعتی این چسب‌ها شامل درزگیری و آب‌بندی می‌شود.

برای مثال جهت درزگیری شیشه‌های ساختمان می‌توانید از این چسب‌ها استفاده کنید.

همچنین برای کار گذاشتن روشویی‌، دسشوره، سینک ظرفشویی، کاشی‌کاری حمام و دستشویی و … نیز از این چسب‌ صنعتی استفاده می‌شود.

۴٫ عایق حرارتی

چسب های آکواریوم در برابر انتقال حرارت نیز مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد.

به عبارتی دیگر به خاطر استفاده از اکسیژن و سیلیکون ، از این نوع چسب‌ می‌توان به عنوان عایق حرارتی نیز استفاده کرد.

برای نمونه دوباره می‌توان درزگیری پنجره‌های ساختمانی را مثال زد. اگر در فصل‌های سرد سال می‌خواهید جلوی هدررفت گرما را بگیرید، یا اگر احساس می‌کنید از درزهای پنجره باد سرد به داخل ساختمان می‌آید، می‌توانید از این چسب‌ها جهت درزگیری استفاده کنید.

این ویژگی عایق حرارتی بودن، در مصارف صنعتی نیز کاربردهای بسیاری دارد.

گونه‌ای از این چسب‌ها که با نام چسب نسوز شناخته می‌شود، در برابر آتش نیز مقاوم است و به عنوان مانع آتش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۶٫ خنثی بودن شیمیایی

سیلیکون تقریباً از نظر شیمیایی ترکیبی خنثی به حساب می‌آید. در نتیجه از آن بدون نگرانی می‌توان در فرایندهای صنعتی استفاده کرد.

با توجه به اینکه سیلیکون در برابر گرما نیز عایق است و جلوی نفوذ رطوبت را نیز می‌گیرد، چسبی ایده‌آل برای آب‌بندی و درزگیری دستگاه‌های صنعتی به شمار می‌رود.

۷٫ نارسانایی الکتریکی

این چسب علاوه بر اینکه در برابر انتقال گرما به عنوان یک عایق خوب شناخته می‌شود، در برابر جریان الکتریکی نیز یک عایق الکتریکی مناسب است.

سیلیکون ماده‌ای نارسانا است و در برابر جریان‌های بالای الکتریکی نیز دچار شکست مولکولی نخواهد شد.

از این ویژگی در طراحی فرایندهای صنعتی و ساخت دستگاه‌های صنعتی استفاده می‌شود.

آشنایی با انواع چسب آکواریوم

این چسب‌ها را بر مبنای ساختار شیمیایی آن به دو دسته تقسیم‌بندی می‌کنند:

چسب‌های استوکسی یا اسیدی (Acetoxy AC)

در ساخت چسب‌ اسیدی یا استوکسی از استیک اسید استفاده شده است.

در نتیجه زمانی که شروع به خشک شدن می‌کند، از خود استیک اسید آزاد خواهد کرد؛ که بویی شبیه به سرکه دارد.

از این چسب‌ها بیشتر برای درزگیری شیشه‌های ساختمانی، کاشی کاری و مصارف صنعتی استفاده می‌شود.

چسب‌های خنثی یا طبیعی (Neutral cure)

در ساخت این چسب‌های خنثی از الکل به عنوان حلّال پایه استفاده شده است.

در نتیجه هنگام خشک شدن از خود الکل یا ماده‌ای غیر اسیدی آزاد می‌کند.

اسید موجود در چسب‌های استوکسی در برخی از موارد استفاده ممکن است مشکل‌ساز شود.

برای مثال اسید موجود در این چسب‌ها ممکن است روی سطح سنگ‌ها یا فلزات اثر نامطلوب باقی بگذارد.

چون باعث تغییر رنگ یا تخریب بافت سطح می‌شود. در این گونه از موارد استفاده از چسب‌های خنثی در دستور کار قرار می‌گیرد. چسب‌های خنثی تقریباً بدون بو هستند. به علاوه اینکه در برابر رطوبت نیز مقاومت بالاتری از خود نشان می‌دهند.

یکی دیگر از انواع معمول چسب های آکواریوم ، دسته‌بندی آن بر اساس خواص فیزیکی و کشش و سختی چسب است.

برای بیان این معیار از اصطلاح مدول الاستیسیته یا همان مدول کشسان استفاده می‌شود.

این چسب‌ها بر اساس این معیار به دو دستۀ زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

• چسب مدول بالا (High Modulus): چسب مدول بالا دارای انعطاف‌پذیری کمتری است و از نظر ظاهری نیز بسیار سخت‌تر است.

• چسب مدول پایین (Low Modulus): چسب مدول پایین دارای انعطاف‌پذیری و کشش سطحی بیشتری است. اما کشش جانبی آن پایین‌تر خواهد بود. استفاده از چسب‌های مدو پایین به واسطۀ حرکت بهتر آسان‌تر است.

در اینجا شایان ذکر است که فرمولاسیون چسب آکواریوم / تولید چسب سیلیکون را از هر نوعی ، گروه مهندسین مشاور ارایه می دهند.

نحوۀ استفاده از چسب‌های سیلیکون

طراحی این چسب‌ها به صورتی است که استفاده از آن‌ها را ساده‌تر می‌کند.

اگر قصد دارید از این چسب‌ها به منظور درزگیری یا چسباندن سطوح به یکدیگر استفاده کنید، لازم است طبق یک روال استانداردی پیش بروید تا بهترین نتیجه حاصل شود.

این روال به شرح زیر است:

• پیش از اینکه به سراغ تزریق چسب بروید، لازم است سطوح مورد نظر را به خوبی تمیز کنید. در موارد درزگیری نیز باید شیشه را به خوبی تمیز کرده و از هرگونه گرد و غباری پاک کرد.

• در اغلب موارد چسب‌های آکواریوم در داخل لوله‌های تفنگی به فروش می‌رسد. این لوله‌های تفنگی کار تزریق چسب را ساده‌تر می‌کند. اگر از نوع دیگری از این چسب‌ها استفاده می‌کنید، لازم است در این مرحله چسب را به کمک کارتریج یا ابزار مخصوص به داخل لوله تفنگی شارژ کنید و مقدمات کار را آماده نمایید.

• حال نوک لولۀ تفنگی را به سطح مورد نظر نزدیک کرده، به آرامی چسب را روی سطح تزریق کنید. سعی داشته باشید که تزریق چسب روی یک خط صاف صورت گیرد.

• پس از تزریق، برای اینکه ظاهر شیشه نیز تمیز باشد، پس از تزریق چسب باید آن را به کمک کاتر یا سایر ابزار صاف کنید.

• اگر قصد دارید از این چسب‌ها برای موارد دیگری استفاده کنید، از قبل دربارۀ چگونگی تزریق و استفادۀ آن تحقیق کنید و سپس اقدام به استفاده کنید.

روش‌های زدودن چسب‌ آکواریوم از سطوح

یکی از مشکلاتی که چسب‌های صنعتی دارند، برای زمانی است که قبلاً از آن استفاده کرده باشید و حال قصد زدودن یا پاک کردن آن را داشته باشید.

همچنین در هنگام تزریق چسب نیز ممکن است مقداری از چسب به لباس یا سطوح دیگر بچسبد، در صورت خشک شدن مشکل ساز می‌شود؛ به همین خاطر در صورت مواجهه با این مسائل بلافاصله باید به فکر پاک کردن چسب باشید.